Tjerk Hof – Melkveebedrijf

Een van de weinige melkveehouders die lid is van de Berkoper OndernemersVereniging is Tjerk Hof. Tjerk runt zelf het boerenbedrijf met 130 koeien, goed voor 1,1 miljoen liter melk. Dit in maatschap met zijn vrouw Greet Ruitenberg. Een interview met Tjerk over wat hij doet en wat hem drijft, maar daarnaast meteen een spoedcursus boerenbedrijf.

Het melkveebedrijf is geen standaard doorgegeven familiebedrijf. Vader Hof was geen boer, maar werkte bij de CAF. Tjerks grootvader daarentegen boerde wel op deze boerderij. De boerderij is na het overlijden van zijn grootvader jaren verpacht. Totdat Tjerk met koeien in aanraking kwam. “Op gegeven moment zijn we op het platteland gaan wonen. Die buren hadden koeien en dat vond ik geweldig. Ik heb voor koeien gekozen omdat ik het geweldige beesten vindt. Ze zijn heel goedaardig, een kuddedier waar geen kwaaiigheid in zit.”
Toch is Tjerk niet meteen als boer aan de slag gegaan. Na de Middelbare Landbouwschool deed hij eerst nog Middelbaar Kader en heeft daarna een paar jaar voor anderen gewerkt. “Dat moest van mijn vader. Die zei:”je moet niet voor je 25ste boer worden. Daar leer je een hoop van.” Ook heeft Tjerk een jaar in Amerika gewerkt als agrarisch medewerker.
“Ik ging naar het buitenland om zelfstandig te worden. Je leert dat de wereld groter is dan Nederland. Leren nadenken, stukje levenservaring.” Iets wat hij iedereen aanraadt.

Overzicht

Sterker nog, om te zorgen dat je niet met oogkleppen op aan het werk bent, zou je eigenlijk iedere 5 jaar bij iemand anders moeten gaan werken. “Zo hou je je blik breed en voorkom je dat je met oogkleppen binnen je bedrijf bezig bent. Want dat vergroot de kans dat je je bedrijf niet doorontwikkelt door een beperkte visie.” Tjerk omringt zich dan ook graag met specialisten en mensen die diepgaander kennis hebben van onderwerpen waar hij minder van weet. Ook Greet is klankbord en een onmisbaar onderdeel van het bedrijf.
“Ik denk veel praktischer en als ik het niet meer weet zet je oogkleppen op en dan ga je een keuze maken en sluit je dingen uit. Maar dan is het mooi als iemand je vragen gaat stellen waar je over na moet denken. De ideeën komen allemaal bij mij vandaan, maar ze worden lang niet allemaal uitgevoerd.”
Is Greet degene waardoor Tjerk een open mind houdt, ook zelf onderneemt hij daartoe stappen. Zo is hij in november nog op initiatief van de Rabobank naar Brazilië geweest. “Via de Rabobank kom je op bedrijven waar je anders niet komt. Rabobank heeft daar de duurzaamheid gewoon ingevuld op het agrarisch bedrijf. Terwijl we hier in Nederland nog zoeken wat voor positie ze moeten innemen om boeren te helpen duurzaam te worden.” Iets wat Tjerk heel belangrijk vindt.

Leefbaarheid

Telkens wanneer ik wat meer wil weten over het boerenbedrijf zelf, dwalen we al snel weer af naar thema’s die Tjerk na aan het hart liggen: werken met de mineralenkringloop, natuurbeheer, samenwerking met diverse instanties en het delen van kennis. De Gagelvenne, waar Tjerk voorzitter van is, komt dan ook regelmatig ter sprake: “We doen aan agrarisch natuurbeheer, maar geven ook cursussen. Bodem- en bemestingscursus, werken met de mineralen kringloopwijzer, energiebesparingscursussen.”
Tjerk is er van overtuigd dat samenwerking de sleutel naar de toekomst is. Samenwerking tussen boeren onderling, maar ook met natuurbeheerders en waterschappen.
“En ik ben voor de locals. Ik installeer zoveel mogelijk met de plaatselijke ondernemers. Dat doe ik heel bewust. Want als je het leefbaar wilt houden, zul je het met z’n allen moeten doen.”
Vanwege deze overtuiging en het feit dat Tjerk inziet dat we deze wereld alleen kunnen behouden als we er goed mee omgaan, is hij zeer gemotiveerd bezig met o.a. het monitoren en beperken van zijn energieverbruik. “Iedereen heeft daar zijn verantwoordelijkheid in en die probeer ik zo goed mogelijk te nemen. Daar waar het kan.” Tjerk probeert altijd in langetermijnperspectief te denken. “Zo is in de afgelopen jaren het energieverbruik flink gereduceerd: 40% minder elektriciteit en 50% minder gas. Het gasverbruik van woning en boerenbedrijf samen is niet veel meer dan wat sommige ruime vrijstaande woningen zouden verbruiken.”
Dit is weer zo’n onderdeel waar Greet haar aandeel in het bedrijf heeft: zij heeft met een aantal mensen voor Friesland Campina meegewerkt aan de ontwikkeling van een energiescan voor melkveehouderijbedrijven. Het eigen bedrijf werd hiervoor als proefbedrijf ingezet. Greet laat op de computer het verbruik en ook de opbrengsten van de zonnepanelen op het dak, in grafieken zien. Alles houden ze bij. “Besparing van energie zit vaak ook juist in de kleine dingen” geeft Greet aan. “Als je weet hoeveel stroom het al scheelt als je je koffiezetapparaat slechts gebruikt als je daadwerkelijk koffie zet en niet de hele dag aan laat staan…”
Toekomst
Melkveehouder Tjerk Hof lijkt goed toegerust voor de toekomst. “Tijden veranderen snel. In 2015 gaat de quotering eraf. Uiteindelijk moet die CO2-footprint ook in Nederland ingevuld zijn. In 2020 zal de hele agrarische sector Nederland over moeten zijn geschakeld naar deze manier van werken. En de aangescherpte mestwetgeving en fluctuerende opbrengstprijzen maken het er voor boeren niet eenvoudiger op. Je moet steeds meer ballen tegelijk in de lucht houden. Dat zal niet voor iedereen even makkelijk zijn.”
Als toegift nog een van Tjerks vele interessante visies: “Iedereen praat alleen maar over het mestoverschot. Maar mest is een onmisbare schakel voor de bodemvruchtbaarheid. Veel mensen vinden dat je geen vlees moet eten, alleen maar graan telen. Maar dan heb je geen mest meer op een gegeven moment. Je moet het cirkeltje wel rond houden! En dan is vlees niet de meest efficiënte, maar als je de cirkel niet rond houdt, dan houdt het op een gegeven moment op.”

Tekst: Herma Egberts
Fotografie: Nadine de Ruiter